Advies 3: Overheidssteun voor dual use en militaire O&O&I
Op 6 februari 2018 ontving VARIO een vraag om advies van Vlaams minister Philippe Muyters over de wenselijkheid van een actualisering van de omzendbrief 1994 m.b.t. steun aan onderzoeksprojecten met een mogelijke militaire affiniteit, de zgn. richtlijn Van den Brande.
Neem contact op met:
Samenvatting
Na grondig onderzoek van de problematiek in een internationale context komt VARIO tot de conclusie dat een actualisering nodig is en wel om volgende redenen:
- Er is onduidelijkheid m.b.t. de richtlijnen, waardoor er ruimte voor interpretatie is met vaak een te strenge implementatie tot gevolg.
- De geopolitieke context is sinds de jaren ‘90 sterk gewijzigd. Het dreigingsbeeld is complexer, meer divers en onzekerder waardoor veiligheid en defensie nu hoger op de politieke agenda staan.
- Ook op technologisch vlak is er sindsdien veel gewijzigd. Het onderscheid tussen civiele en militaire technologie vervaagt, en bijna elke technologie kan (hypothetisch) zowel civiel als militair worden ingezet.
Kortom, de richtlijnen belemmeren innovatieve trajecten in het algemeen en de ontwikkeling van dual use-technologie in het bijzonder en hebben een impact op de competitiviteit van Vlaamse bedrijven. Dit zeker gezien de omliggende landen en de EU geen gelijkaardige beperkende richtlijn m.b.t. dual use hebben.
VARIO stelt voor om met een schone lei te beginnen en de richtlijnen af te schaffen, en een nieuw en duidelijk kader te creëren dat ook met ethische aspecten rekening houdt. Het VARIO-voorstel voor dit nieuwe kader maakt een onderscheid tussen de ondersteuning van dual use en militaire O&O&I (Onderzoek & Ontwikkeling & Innovatie).
Bij dual use O&O&I wordt verder gedifferentieerd naargelang het aandeel civiele/militaire toepassingen:
- Dual use O&O&I met hoofdzakelijk civiele toepassingen is een non issue en moet zonder meer financiële ondersteuning met Vlaamse overheidsmiddelen kunnen genieten.
- Vlaamse steun voor dual use O&O&I met gedeeltelijk civiele en militaire toepassingen moet mogelijk zijn na screening door een ethische commissie.
O&O&I met militaire finaliteit betreft meestal een overheid als eindafnemer, en vereist vaak cofinanciering om te kunnen deelnemen. Opdat Vlaamse actoren geen kansen zouden missen, moet volgens VARIO deelname aan Europese en federale initiatieven met militaire finaliteit mogelijk zijn, uiteraard rekening houdend met ethische aspecten. Wie hier de cofinanciering opneemt, federaal (defensie) of regionaal (economie en innovatie), moet besproken worden in de context van een strategisch overleg tussen beleidsniveaus.
Gerelateerd nieuws
Alle nieuwsartikels bekijken
Impact
Vlaams Parlement
VARIO-advies 3 kwam verschillende keren aan bod in het Vlaams Parlement. We selecteren hier één van de verwijzingen. Schriftelijke vraag van Maurits Vande Reyde over projecten met mogelijke militaire affiniteit en dual-use - Richtlijnen aan minister Hilde Crevits.
Conceptnota m.b.t. steun aan onderzoeksprojecten met een mogelijke militaire affiniteit
In haar vergadering keurde de Vlaamse Regering de conceptnota van minister Philippe Muyters goed betreffende de wijziging van de omzendbrief van 1994 (richtlijn-Van den Brande) met betrekking tot steun aan onderzoeksprojecten met een mogelijke militaire affiniteit in het licht van de Europese beleidsontwikkelingen inzake het Europese defensieactieplan.
Gedachtewisseling in Vlaams Parlement
VARIO was te gast in een hoorzitting in het Vlaams Parlement over de overheidssteun aan onderzoeksprojecten met een mogelijke militaire affiniteit in de Verenigde commissies voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking, Toerisme en Onroerend Erfgoed en voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid. Het VARIO advies werd toegelicht door Johan Martens (VARIO-raadslid) en Danielle Raspoet (VARIO-directeur). In dezelfde hoorzitting werd ook het advies van het Vlaams Vredesinstituut (uitgebracht in juni 2018) toegelicht