Advies 33: Wijzigingen Besluit Industrieel Onderzoeksfonds en Interfaceactiviteiten

Met dit nieuwe advies beantwoordt VARIO een vraag van de minister van Innovatie omtrent het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 23 mei 2009 betreffende de ondersteuning van de Industriële Onderzoeksfondsen en de interfaceactiviteiten van de associaties in de Vlaamse Gemeenschap.

In het voorjaar 2023 werd de vijfjaarlijkse evaluatie van deze subsidie-instrumenten uitgevoerd. VARIO interpreteert de conclusies van het evaluatierapport als globaal zeer positief en is op korte termijn dan ook geen vragende partij voor grote bijsturingen aan het bijhorende besluit. De voorliggende wijzigingen zijn grotendeels juridisch-technische wijzigingen en verduidelijkingen. VARIO neemt daarnaast ook eerdere VARIO adviezen in overweging en komt zo tot de volgende aanbevelingen.

1. Onderzoek of aanpassingen van de parameters in de verdeelsleutel nodig zijn om te garanderen dat effectief de doelstellingen worden bereikt die het beleid beoogt.

Het IOF is een voorbeeld van output-gedreven financiering voor kennisinstellingen, waarmee de Vlaamse Regering destijds pionierde. KPI’s en outputparameters maken hierin deel uit van financieringsregels en verdeelsleutels. Deze aanpak heeft Vlaanderen geen windeieren gelegd; het heeft het gefocust nastreven van meetbare doelstellingen gestimuleerd en ze naar de internationale top gebracht. Om er voor te zorgen dat bij een volgende herziening van het IOF en interfaceactiviteitenbesluit een reflectie over de verdeelparameters kan worden gemaakt en de mate waarin ze aansluiten bij de doelstellingen van het beleid, vraagt VARIO om daarover tijdig het nodige studiewerk uit te voeren.

2.1 Gebruik de inzichten uit het IOF-evaluatierapport in systeemanalyses.

VARIO wijst al langer op het belang om de effectiviteit van de steuninstrumenten te blijven monitoren en evalueren, zowel individueel en als systeem. Een deel van de inzichten in het evaluatierapport zijn terechte en oprechte systemische bekommernissen die de nodige aandacht verdienen. VARIO beveelt aan dat die inzichten aan bod komen tijdens de geplande systeemevaluatie vanuit het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie die start in het najaar 2023.

2.2 Ontwerp de systeemanalyse zo dat ze aanleiding kan geven tot de ontwikkeling van een strategische visie en een langetermijnbegroting voor onderzoek en innovatie.

De recente evaluatierapporten van BOF en IOF bevatten aanbevelingen omtrent het opstellen van een toekomstvisie omtrent de O&O&I-financieringsinstrumenten. VARIO onderschrijft die aanbeveling en herhaalt de vraag om snel verder te bouwen aan een overkoepelende langetermijnvisie rond innovatie en deze te vertalen in een strategie met concrete doelstellingen, wat de eerste aanbeveling was in het VARIO Memorandum 2019-2024. Voor VARIO moeten in elk financieringsmodel de principes excellentie, samenwerking, interdisciplinariteit en internationalisering voorop staan. VARIO vraagt dat de aanpak van de geplande systeemanalyse zo wordt opgevat dat ze de ontwikkeling van dergelijke strategische visie op niveau van de Vlaamse Regering én op het niveau van de betrokken beleidsdomeinen én op het niveau van de instrumenten/structuren/programma’s/actoren ten volle faciliteert.