Mediacampagne: "We hebben nood aan 9 ministers van innovatie"
VARIO vindt dat elke minister in de nieuwe Vlaamse regering aandacht moet hebben voor innovatie. Alleen door meer samenwerking, kunnen we het beleid voortstuwen richting innovatie. Dat kan door toptalent te ontwikkelen, bedrijven en kennisinstellingen te laten samenwerken en door creativiteit te stimuleren.
Hieronder leest u meer over deze belangrijke bouwstenen van het innovatiebeleid. In de video-testimonials illustreren 5 prominente experten het belang van beleidsdomein-overschrijdende samenwerking met concrete voorbeelden.
Wil u de achterliggende, meer omstandige aanbevelingen van VARIO raadplegen, lees dan hier ons memorandum.
Toptalent ontwikkelen: van eigen bodem en internationaal
De juiste mensen op de juiste plaats, daar komt het op neer. Maar hoe definiëren we toptalent? “Ten eerste zijn die niet enkel in het bezit van de noodzakelijke specialistische kennis maar ook van 21st century skills. Onze samenleving heeft nood aan digitale vaardigheden maar ook vaardigheden zoals samenwerken, omgaan met mensen, probleemoplossend denken, zelfstandig werken en nieuwe kennis vergaren, duidelijk en overtuigend communiceren, ondernemend zijn, … Deze talenten moeten ook up-to-date blijven door levenslang leren veel meer te stimuleren. Dit alles stelt talent in staat om mee te evolueren in de snel veranderende arbeidsmarkt. De nieuwe Vlaamse regering spreekt in haar regeerakkoord de ambitie uit om een “platform levenslang leren” op te starten, dat de beleidsdomeinen Werk en Onderwijs moet aanzetten tot gerichte samenwerking”, aldus Danielle Raspoet.
“Daarnaast vind ik het ook essentieel dat onze regering investeert in internationaal toptalent. We hebben echt een strategie nodig om buitenlands toptalent aan te trekken én te behouden”, vult voorzitter Lieven Danneels aan. Uit analyse van LinkedIn-data over IT-profielen blijkt dat er in de Benelux een netto brain gain van 2% bestaat, terwijl dat in noordelijk Europa oploopt tot 11%. De nieuwe Vlaamse regering engageert zich expliciet om op basis van het betreffende VARIO-advies in de legislatuur 2019-2024 een strategie uit te tekenen. “Beleidsmakers houden best rekening met 4 dimensies die onze regio aantrekkelijker kunnen maken: loopbaanperspectieven, hoogstaande infrastructuur, aangename leefomgeving en soepele procedures”, aldus Lieven Danneels.
“Samenwerking tussen de verschillende ministers is van cruciaal belang om echt een verschil te maken. Een gezamenlijke langetermijnvisie, waarbij de kennisinstellingen en het bedrijfsleven betrokken worden. Dat hebben we nodig. Het recente Finse regeerakkoord, dat een prominente plaats geeft aan interministeriële samenwerking, is daar een mooi voorbeeld van. Maar er zijn ook in Vlaanderen mooie voorbeelden. In de vorige legislatuur hebben minister van Innovatie Muyters en minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Van den Heuvel gezamenlijk het project ‘Internet of Water’ uitgerold. Door beleidsdomein-overschrijdende samenwerking werd het mogelijk om zowel de watervoorraad als -kwaliteit slimmer te managen. Vanuit VARIO zijn we tevreden dat men in het nieuwe regeerakkoord een verdere belangrijke stap wil zetten richting een echt transversaal innovatiebeleid, en dat men het belang hiervan inziet voor een succesvolle transitie naar de digitale samenleving” - Directeur Danielle Raspoet.
Bedrijven en kennisinstellingen moeten mee
De bedrijfswereld en de kennisinstellingen zijn belangrijke partners van VARIO. “Zijn onze Vlaamse universiteiten en hogescholen financieel voldoende gewapend om de noden en eisen op het vlak van onderwijs, onderzoek en infrastructuur te lenigen én om de internationale concurrentie aan te gaan? We moeten hiertoe het gehele financieringssysteem, en dus de verschillende geldstromen, globaal bekijken. In elk financieringsmodel moeten de principes excellentie, samenwerking, interdisciplinariteit en internationalisering voorop staan”, aldus Danielle Raspoet.
“Daarnaast moeten we bedrijven stimuleren om zoveel mogelijk te investeren in innovatie. Door de kennisexplosie en de stijgende complexiteit van innovatietrajecten kunnen individuele bedrijven dit niet langer zelf. Dit vergroot de nood aan samenwerkingsverbanden tussen bedrijven, universiteiten, hogescholen, strategische onderzoekscentra en speerpuntclusters”, vult Lieven Danneels aan. De nieuwe Vlaamse regering volgt deze filosofie, met een volledig hoofdstuk van het regeerakkoord gewijd aan samenwerking tussen de actoren in het innovatie-ecosysteem.
Infrastructuur is essentieel
Excellent onderzoek en innovatie zijn maar mogelijk als de meest geavanceerde onderzoeksinfrastructuur beschikbaar is. State-of-the-art onderzoeksinfrastructuur is bovendien cruciaal voor het aantrekken van toptalent. Meer en meer zijn deze onderzoeksinfrastructuren internationaal. “Denk bijvoorbeeld aan CERN in Genève, of aan de nieuw te ontwikkelen Einstein telescoop. Dat is een observatorium om het universum te bestuderen door middel van zwaartekrachtgolven”, aldus Danielle Raspoet.
Er is daarom dringend nood aan een Vlaamse ‘roadmap’ voor onderzoeksinfrastructuur, met een investeringsplan opgesteld vanuit een strategisch langetermijnperspectief. Dat is de enige manier om te garanderen dat Vlaamse onderzoekers verzekerd zijn van structurele deelname aan de Europese onderzoeksinfrastructuren. Lieven Danneels: “Het is een goede zaak dat de actualisatie van de roadmap vanuit een strategisch perspectief in het regeerakkoord staat”.
Creativiteit stimuleren
Creativiteit en innovatie gaan hand in hand. In het verleden redeneerde men bij het toekennen van overheidsfinanciering eerder risico-avers. Lieven Danneels: “Dat moet anders. We moeten het ‘high risk, high gain’ principe meer toepassen, omdat we enkel en alleen op die manier creativiteit en innovatie ten volle kunnen stimuleren en steunen. Zeker voor mensen die aan het begin van hun carrière staan.”. Danielle Raspoet: “Het moet mogelijk zijn om belastingsgeld in te zetten voor feilbare initiatieven, want de kost van dat niet te doen, is voor de maatschappij finaal nog veel hoger. Het regeerakkoord stelt dat ‘alle Vlaamse reglementering innovatieve oplossingen stimuleert’. Meer innovatiegerichte wetgeving, bijvoorbeeld voor openbare aanbestedingen, kan de overheidsdiensten er inderdaad toe aanzetten meer open te staan voor berekende risico’s.”
Ambitie top 5
Men beschouwt Vlaanderen als welvarend, maar we staan als kennisregio wereldwijd slechts op de 46e plaats. “Onze ambitie is om in de top vijf te geraken. Niet alleen om die plaats te verwerven, maar omdat onze maatschappij voor enorme uitdagingen staat, zoals de klimaatverandering, migratie, mobiliteit, gezondheid … Innovatie kan de maatschappij voorbereiden op die veranderingen, maar kan ook een deel van de problemen, die gepaard gaan met die veranderingen, oplossen. We juichen dan ook toe dat de nieuwe Vlaamse regering de ambitie overneemt om een top 5-kennisregio te worden”, aldus Danielle Raspoet.
“Concreet vragen wij aan het beleid dat ze een meer actieve rol opnemen en dat ze voldoende financiering blijven voorzien. We willen verder gaan op het elan van de afgelopen legislatuur en vragen opnieuw 500 miljoen euro extra te investeren in innovatie en ondernemen. In hun akkoord hebben de 3 regeringspartijen alvast gehoor gegeven aan de oproep het groeipad verder te zetten: ze streven ernaar de zogenaamde 3%-norm te halen tegen het einde van de legislatuur”, benadrukt Lieven Danneels.
Daarbij moeten we vooral de échte doelstelling voor ogen houden, namelijk blijvende competitiviteit en Vlaanderen beter positioneren in een toenemend geglobaliseerde kenniseconomie. “We moeten de extra middelen inzetten volgens een weldoordachte meerjarenbegroting, die geënt is op een overkoepelende strategie. Die strategie vertrekt vanuit excellentie en speelt optimaal in op de uitdagingen en troeven waar Vlaanderen voor staat, rekening houdende met wetenschappelijk onderzoek, innovatie en creatieve ondernemingsstrategieën”, besluiten Danielle Raspoet en Lieven Danneels.
Gerelateerde adviezen
Memorandum 2019-2024: Vlucht vooruit. Bestemming: top 5 kennisregio's
Hoor als eerste over nieuwe VARIO-adviezen en ander VARIO-nieuws
Abonneer je dan op de VARIO-nieuwsbrief. Je krijgt er wekelijks het jongste nieuws over wetenschap, innovatie en ondernemerschap, uit Vlaanderen, Europa en de wereld, bovenop.