Advies 30: Versterken van de Vlaamse technologiepositie met betrekking tot octrooien

Met dit nieuwe advies beantwoordt VARIO een vraag van de minister van Innovatie naar aanleiding van een eerder VARIO-advies over de invulling aan de kernindicatoren voor wetenschap en innovatie. Daarin bleek dat Vlaanderen in een internationale vergelijking in de middenmoot rangschikt voor de kernindicator octrooien. Die rangschikking werd verder uitgediept in samenwerking met ECOOM.

VARIO kwam daarbij o.a. tot de volgende bevindingen:

• Vlaanderen rangschikt top m.b.t. octrooiaanvragen door kennisinstellingen. Zowel voor de instellingen voor hoger onderwijs als voor de overheidsinstellingen/publieke kennisinstellingen heeft Vlaanderen een internationale toppositie.
• De Vlaamse rangschikking m.b.t. octrooiaanvragen door bedrijven is ‘eerder gemiddeld’ en Vlaanderen moet de benchmarklanden laten voor gaan.

Vervolgens heeft VARIO een aantal indicatoren voor octrooikwaliteit meer in detail bekeken. Daarover heeft VARIO de volgende bevindingen:

• Voor de indicator ‘internationale patentfamilies’ rangschikt Vlaanderen ‘eerder gemiddeld’. Met deze indicator, die een proxy is voor de economische impact, wordt de positie van Vlaanderen in de VARIO kernindicator dus eerder bevestigd.
• Voor de indicator ‘highly cited patents’ rangschikt Vlaanderen als 3e na Zwitserland en Denemarken. Onze hoge rangschikking voor deze indicator, die een proxy is voor technologische impact, kan de interpretatie van de eerder gemiddelde positie van Vlaanderen voor de VARIO kernindicator voor octrooien enigszins positief nuanceren.

Deze vaststellingen werden aangevuld met een analyse van het actuele beleid rond octrooien. VARIO doet hieromtrent een aantal aanbevelingen:

1. Hou rekening met beperkingen van indicatoren.
2. Maak verfijningen van de Vlaamse octrooigegevens.
3. Neem bijkomende kwaliteitsgerichte octrooi-indicatoren op in de structurele opvolging van de beleidsindicatoren voor wetenschap, technologie en innovatie.
4. De uitwerking en invulling van de indicatoren kan worden toegewezen aan ECOOM.
5. Zorg voor een Vlaamse strategie en actieplan over intellectuele eigendom bij kmo’s.
   1. Behoud en versterk de sensibiliseringsacties.
   2. Bed ondernemerschap en intellectueel eigendom in opleidingen in.
   3. Stroomlijn de dienstverlening.
   4. Voorzie financiële steun.
   5. Gebruik ons excellent kennislandschap als hefboom voor de Vlaamse kmo’s.
6. Ga omzichtig om met KPI’s voor octrooien bij kennisinstellingen.
   1. Zorg dat KPI’s geen samenwerking in de weg staan.
   2. Combineer KPI’s voor octrooien bij kennisinstellingen met een narratief over de maatschappelijke valorisatie.